كنتور ها بر اساس نيروي الكترومغناطيس عمل ميكنند. ميدانيم كه اگر از يك سيم پيچ جريان برق بگذرد در اطراف آن يك ميدان مغناطيسي ايجاد ميشود كه شدت و جهت اين ميدان به جريان عبوري از سيم پيچ بستگي دارد. در كنتور هاي تكفاز دو دسته سيم پيچ وجود دارد كه يكي از آن ها داراي تعداد دور كم و قطر بيشتر نسبت به ديگري است.سيم پيچ ضخيم تر با دور كمتر را سيم پيچ جريان و ديگري را سيم پيچ ولتاژ مينامند.

انواع كنتور:

براي مصارف خانگي دونوع كنتور تكفاز و سه فاز بطور عام وجود دارند كه در دسته بندي كنتور ها به نوع اكتيو معروفند. اما در مصارف صنعتي ميتوان به كنتور هاي راكتيو و كنتول هاي دو تعرفه اشاره كرد. از طرق ديگر ميتوان كنتور ها را به دو دسته مكانيكي و ديجيتالي تقسيم بندي كرد كه منظور از مكانيكي همان كنتور هاي معمولي هستند.

كنتور هاي مكانيكي:

1-      كنتور هاي تكفاز مكانيكي: اين كنتور ها با ولتاژ 220 ولت كار ميكنند و از نظر جريان اسمي داراي انواع زير هستند:

كنتور هاي 5 آمپر، 15 آمپر، 25 آمپر

2-      كنتورهاي سه فاز غير ديماندي مكانيكي: اين كنتور ها با ولتاژ 220/380 كار ميكنند و از نظر جريان اسمي داراي انواع زير هستند:

كنتور هاي  (40)10 آمپر و (100)25 آمپر.

3-      كنتور هاي سه فاز ديماندي مكانيكي: اين كنتور ها با ولتاژ 220/380 ولت و 100/100 ولت كار ميكنند و آمپراژ آن ها 5 آمپر ميباشد.

كنتور هاي ديجيتالي:

1-      كنتور هاي ديجيتالي تكفاز: اين كنتور ها با ولتاژ 220/320 ولت كار مينمايند و از نظر جريان اسمي كه با توجه به نوع كنتور و شركت سازنده ما بين 5 تا 100 آمپر ميباشند و به صورت پالسي كار مينمايند.

2-      كنتور هاي ديجيتالي سه فاز: كنتور هايي هستند كه قابليت سنجش همزمان انرژي هاي مصرفي اكتيو و راكتيو را به صورت هشت تعرفه دارند و به دو نوع عادي (غير ديماندي) و ديماندي ميباشد و به صورت پالسي كار مينمايند.

1-2- كنتور هاي غير ديماندي (عادي) سه فاز: اين نوع كنتور ها با ولتاژ (3x230/400) ولت كار ميكنند و از جريان اسمي با توجه به نوع كنتور و شركت سازنده 2 تا 100 آمپر ميباشند و به صورت پالسي كار مينمايند و قابليت نصب به طور مستقيم و يا با استفاده از ترانس جريان را دارند در اين صورت كنتور ديماندي خواهد بود.

2-2- كنتور هاي ديماندي سه فاز: اين نوع كنتورها با ولتاژ (3x230/400) و يا (3x230/400) ولت كار ميكنند و از نظر جريان اسمي با توجه به نوع كنتور و شركت سازنده و يا (1-10) آمپري ميباشند و قابليت نصب از طريق CT و PT را دارند و بر حسب مقدار و ولتاژ كاري آن ها به صورت اوليه و يا ثانويه قابليت نصب را دارند و به طور پالسي كار مينمايند.

 

سيم فاز را به سر سيم پيچ جريان وصل نموده و از سر ديگر آن فاز را ميگيرند. و دو سر سيم پيچ ولتاژ را به فاز و نول وصل ميكنند. زماني كه مصرف كننده اي به كنتور وصل ميشود جريان از سيم فاز و نول ميگذرد. بعبارت ديگر جريان مصرف كننده از سيم پپيچ جريان ميگذرد و در آن يك ميدان مغناطيسي ايجاد ميكند. سيم پيچ ولتاژ كه هميشه به برق وصل است و داراي يك ميدان مغناطيسي ثابت است كه مقدار آن هيچ ارتباطي به مصرف كننده متصل شده به كنتور ندارد. اين دو ميدان مغناطيسي بر هم اثر كرده و سبب ايجاد نيروي حركتي در صفحه  آلومينيومي درون كنتور ميشود. سرعت حركت اين صحفه با جريان مصرف كننده رابطه مستقيم دارد. اين حركت توسط يك محور و چرخ دنده به يك شماره انداز يا نمراتور ارتباط دارد و بر اساس گردش ۀن شماره ها زياد ميشود. اين شماره ها بجز رقم اول ميزان كاركرد كنتور يا همان مصرف انرژي الكتريكي را بر حسب كيلو وات ساعت نشان ميدهند. البته درون كنتور قطعات ديگري هم نظير : آهنرباي سرعت گير و پيچهاي تنظيم و... وجود دارند كه ما از توضضيح آن ها صرف نظر كرده ايم.

نحوه اتصال كنتور سه فاز:

1-      كنتور سه فاز سه سيمه:

اين كنتور ها براي سيستم هاي سه فاز متعادل مورد استفاده قرار ميگيرند كه در اين سيستم نيازي به سيم نول نيست.

 

 

 

2-      كنتور سه فاز چهارسيمه:

اين كنتور براي سيستم هاي سه فاز نامتعادل و متعادل مطلوب ميباشد.